De Collaborative Assessment & Management of Suicidality (CAMS)

Inleiding

De Collaborative Assessment & Management of Suicidality CAMS is een raamwerk voor de aanpak van suicidaliteit. Het CAMS-raamwerk is in de afgelopen 30 jaar ontwikkeld door de Amerikaanse hoogleraar en psycholoog David Jobes. Hij heeft diverse relevante theorieën over suïcidaliteit geïntegreerd in een flexibel behandelmodel dat breed toepasbaar is. In dit op opzicht is CAMS naast de ASSIP uniek omdat de behandeling puur ontwikkeld is om suïcidaliteit te kunnen aanpakken. Andere behandelingen voor suïcidaliteit zijn voor bredere patiëntengroepen ontwikkeld. Er is samenwerking met diverse grote namen zoals o.a. Marsha Linehan en Thomas Joiner. Vanaf 2016 is CAMS door Remco de Winter en Marieke de Groot in het Nederlands vertaald. Remco de Winter is voor Nederland CAMS authorized certified trainer

CAMS biedt een gestructureerde, empathische en transparante aanpak voor de behandeling van suïcidale patiënten vanaf 12 jaar.  De methode richt zich niet alleen op het voorkomen van suïcidaliteit, maar ook op het versterken van redenen om te leven. CAMS is breed inzetbaar binnen verschillende behandelsettings in de geestelijke gezondheidszorg (ggz) maar ook daarbuiten. Een belangrijk hulpmiddel binnen CAMS is het Suïcidaliteit Status Formulier (SSF), waarmee de suïcidaliteit wordt gemonitord en de voortgang wordt gevolgd. CAMS is opgenomen in de Generieke module suïcidaal gedrag en in de nieuwe richtlijn suïcidaliteit.

Basisprincipes van CAMS

CAMS hanteert vier kernprincipes:

1. Empathie: De behandelaar toont begrip voor de worsteling van de patiënt zonder oordeel en biedt een veilige ruimte om openlijk over suïcidale gedachten te spreken.
2. Samenwerking: Behandelaar en patiënt werken samen om de oorzaken van de suïcidaliteit te achterhalen en een behandelplan op te stellen.
3. Transparantie: Open communicatie over de behandeldoelen en overwegingen helpt om vertrouwen op te bouwen.
4. Suïcidaliteit als focus van behandeling: In tegenstelling tot veel andere therapievormen staat suïcidaliteit centraal, ongeacht eventuele onderliggende psychische stoornissen.

Het behandelproces

Het CAMS-proces kent drie fasen:

• Eerste sessie: De patiënt vult het SSF in, waarbij vijf kernaspecten van suïcidaliteit worden beoordeeld: psychische pijn, stress, onrust/agitatie, hopeloosheid en zelfafkeer. Ook worden de redenen om te leven en te sterven in kaart gebracht. De behandelaar en patiënt stellen gezamenlijk een behandelplan op, waarin de belangrijkste drijfveren achter de suïcidaliteit worden vastgesteld en een stabilisatieplan wordt gemaakt.
• Vervolgsessies: In elke sessie wordt opnieuw het SSF ingevuld om veranderingen in suïcidaliteit te monitoren. De sessies zijn gericht op het behandelen van de drijfveren achter de suïcidale gedachten en gedragingen. Hierbij worden zowel directe als indirecte drijfveren aangepakt.
• Afronding: De behandeling wordt afgesloten wanneer de suïcidaliteit is verminderd en de patiënt zich voldoende vaardig voelt om met suïcidale gedachten om te gaan. Ook kan het zijn dat de maximale behandeperiode er op zit en er naar reguliere zorg moet worden afgeschaald. Er wordt bij afronding aandacht besteed aan terugvalpreventie en zingeving.

Effectiviteit en wetenschappelijke onderbouwing

CAMS is een evidence-based methode met aantoonbare effectiviteit in het verminderen van suïcidaal gedrag. Er zijn meerdere gerandomiseerde gecontroleerde studies die CAMS ondersteunen. Uit onderzoek blijkt dat patiënten die CAMS volgen, minder suïcidale gedachten hebben, minder zorg nodig hebben, minder vaak worden opgenomen en een studie heeft aangetoond dat er minder suïcidepogingen zijn na opname. Ook is het juridisch een sterk model, waat vooral in de VS van belang is. Ook helpt de methode hulpverleners om zich meer zelfverzekerd te laten voelen in de omgang met suïcidale patiënten. Verder is er een meta-analyse gepubliceerd over het effect.

Conclusie

CAMS biedt een gestructureerd en effectief raamwerk voor de behandeling van suïcidale patiënten. Door een open en samenwerkende aanpak wordt niet alleen de suicidaliteit aangepakt, maar worden patiënten ook geholpen om nieuwe perspectieven en betekenis in het leven te vinden. CAMS draagt bij aan een veiliger en empathischer behandelklimaat en kan breed worden ingezet in de ggz en daarbuiten.

De CAMS wordt als onderwijsprogramma aangeboden 

door de RINO amsterdam

hier klikken voor programma en inschrijving

CAMS Nederlandse beschrijving 2025

hier klikken

CAMS procedure beschrijving in het Nederlands (in 2016)

hier klikken

CAMS (SSF) vragenlijsten

hier klikken

Werkblad 1 (suïcidaliteit zelf begrijpen)

Hier klikken voor PDF

Word document

Werkblad 2 (drivers)

Hier klikken

Hoopkit

Hier klikken

CAMS veiligheidsplan

Hier klikken

Fictief voorbeeld ingevulde CAMS

RINO amsterdam workshop

Vragenlijsten in het Engels

PDF powerpoint RINO

PDF zonder RINO label

ppt